Milletvekili olmanın şartları hakkında gelişmeleri sayfamızda bulabilirsiniz. Milletvekili nedir, nasıl olunur, maaşı ile ilgili tüm soruların cevabı sayfamızda derledik…
MİLLETVEKİLİ
Milletvekilini seçimler sonucunda TBMM’de temsil hakkı kazanan kişi olarak tanımlayabiliriz. Adından da anlaşılacağı üzere ülkemizde milletvekili seçildiği ilin ya da bölgenin seçmenlerini değil tüm milleti temsil eder. Milletvekili seçilebilmek için anayasanın koyduğu koşulları karşılamalı ve seçimler öncesinde bolca koşturmayı ve para harcamayı gözden çıkarmalısınız.
Anayasamızın 76. Maddesine göre
– Yirmi beş yaşını dolduran her Türk milletvekili seçilebilir.
– En az ilkokul mezunu olmayanlar, kısıtlılar, yükümlü olduğu askerlik hizmetini yapmamış olanlar, kamu hizmetinden yasaklılar, taksirli suçlar hariç toplam bir yıl veya daha fazla hapis ile ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar; zimmet, ihtilâs, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlarla, kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, devlet sırlarını açığa vurma, terör eylemlerine katılma ve bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik suçlarından biriyle hüküm giymiş olanlar, affa uğramış olsalar bile milletvekili seçilemezler.
– Hâkimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, yükseköğretim kurulu üyeleri, kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri ve silahlı kuvvetler mensupları, görevlerinden çekilmedikçe, aday olamazlar ve milletvekili seçilemezler.
Dolayısıyla 25 yaşını doldurduysanız, en az ilkokul mezunuysanız, kanunda bahsedilen suçlara karışmadıysanız ve kanunda bahsedilen kamu görevindeyseniz ve görevinizden çekildiyseniz (eğer kamu görevlisi değilseniz zaten sorun yok) milletvekili olma şartlarını taşıyorsunuz demektir. Görevden çekilme tarihlerini Yüksek Seçim Kurulu açıklıyor ve seçilememe durumunda göreve dönme şansınız var içiniz rahat olsun.
Bu şartları taşıyorsanız milletvekili olmak istediğiniz partiye milletvekilliği aday adaylığı için başvurmanız gerekli. Siyasi partilerin çoğu aday adaylığı başvurularında ücret talep ediyor. Bu ücretler her parti için farklı olmakla birlikte kadın ve engelli aday adayları için pozitif ayrımcılık uygulanabiliyor. Eğer aday adaylığı ücreti talep etmeyen bir partiden adaylık koyabiliyorsanız şanslısınız diyemeyeceğiz çünkü ücret talep etmeyen partiler genellikle oy oranı düşük ve gösterecek aday bulamayan partiler olabiliyor.
Aday adaylığı başvurusu için partiler farklı belgeler talep edebiliyor. Bu belgeleri adayı olmak istediğiniz partiden öğrenebilirsiniz. Aday adaylığı süreci sonunda milletvekili adayları bazı partilerde önseçimle belirleniyor bazı partilerde ise üst yönetim veya lider tarafından belirlenebiliyor. Ön seçimlerde aday adayı olduğunuz ilin delegelerinin oylamaları sonucu aday sıraları belirleniyor. Birçok parti de illerde anket yaptırarak hangi adayların daha şanslı olduğuna göre bir sıralama yaptırıyor. Neticede adaylık şansınız biraz sizin popülaritenize, iyi lobicilik faaliyetlerinize ve ilişkiler ağınıza bakıyor. Bir şekilde ön seçim, anket, sağlam lobi, vs. derken adaylık şansınızı yakaladıysanız artık milletvekili adayısınız demektir.
Tabi bir de bağımsız milletvekilliği adaylığı var, bkz. yılmaz savaşçı Ahmet abi. Kendisini herhangi bir siyasi partiye ait hissetmeyen, herhangi bir siyasi parti çatısı altında görev almak istemeyen ya da bu şekilde seçilemeyeceğini düşünen kişiler bağımsız milletvekili adayı olabilme şansına sahip. Bunun için adayın milletvekili seçilmek istediği ilin İl Seçim Kurulu Başkanlığına adaylık koşullarını sağladığını anlatan bir yazı ile birlikte en yüksek derecedeki Devlet memurunun brüt aylığı kadar parayı ilgili mal sandığına emaneten yatırdığına dair makbuzu başvuru belgeleri ile birlikte iletmesi gerekir. Sanmayın ki bu para emanette diye geri veriliyor, yatırılan para adayın seçilememesi durumunda hazineye gelir yazılıyor. Kurul başvurunun alındığına dair bir belgeyi adaya verir ve derhal YSK’ya duyurur. Tabi bağımsız milletvekili seçilebilmek için ciddi bir hedef kitlenizin olması gerekir. Aman diyelim sizi gaza getirenler çok olabilir. Sonra bakmışsınız toplam oyunuz 1, ama herkes diyor ben verdim ben verdim, bir bakmışsınız benim oyum nerede o zaman diye aranıyorsunuz.
Siyasi partilerin aday listelerini teslim etmeleri ile birlikte YSK geçici aday listelerini açıklar. Adaylara yapılacak itiraz veya adayların yeterliklerinin incelemesi için 2 gün süre verilir ve bu sürenin sonunda kesin listeler açıklanır. Eğer kesin listelerde adınız varsa artık milletvekili adayısınız. Asıl iş şimdi başlıyor. Seçim bürosu tutulması, büroda çalışacak elemanların belirlenmesi ve gerekiyorsa eğitimi, afiş-poster-flama bastırılması ve astırılması, gazete ilanları, davetler, yemekler, ilçe ve köy ziyaretleri, mitingler derken pamuk eller cebe sağlam bir para harcamanız gerekebilir. Bu parayı partinizin veya sizi gaza getiren kişilerin ödeyeceğini sanıyorsanız yanılıyorsunuz, yoksa karınızın bileziklerini sattığınızla kalabilirsiniz. Ayrıca bahsetmemiz gereken bir diğer konu da sakin ve kendinden emin bir duruşun yapacağınız miting, toplantı, vb ile çıkacağınız TV ve radyo yayınlarında size olumlu dönüş sağlayabileceği. Bu n0ktada ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız belki bir beden dili ve etkili iletişim eğitimi işinizi görebilir.
Seçim günü gelip çattığında partinizin aldığı oy durumuna göre veya eğer bağımsız adaysanız aldığınız oy sayısına göre milletvekili seçilip seçilmediğiniz belli olur. Burada birtakım matematiksel hesaplamalar söz konusu. Milletvekili seçilenlerin belli olmasıyla birlikte bu kişilerin isimleri ve varsa partileri YSK’ya bildirilir. Milletvekili seçilenlere de İl Seçim Kurulu tarafından seçildiklerine dair bir tutanak verilir. Mazbata da denilen bu tutanaklardan YSK’ya da iki örnek gönderilerek birinin TBMM’ye ulaştırılması sağlanıyor. Mazbatasını alan vekil Meclis’e gidip kaydını yaptırıyor, rozetini alıyor ve milletvekili yeminini ederek milletvekili oluyor.
Merak edenler için hemen söyleyelim milletvekillerinin şu aralar maaşları onbin civarında. Tabi milletvekili titrinin yüksek önemi, 2 yıl milletvekilliği yapanın emekli olabilmesi, ömür boyu maaş alabilmesi, sağlık imkanlarından rahatça faydalanabilmesi vb. ayrıcalıkları fazla anlatmıyoruz burada. Çünkü biliyoruz ki milletvekilliği gönül işi, fedakarlık işi. Ayrıcalıkları olmasa da olur, değil mi?