Troya Antik Kenti (1998)
Batı edebiyatının ilk büyük eserlerini yazan Homeros‘un İlyada ve Odysseia destanında anlatılan Truva Savaşı ile de Yunan Mitoloji’nde de önemli bir yere sahip olan Antik kent, Çanakkale merkez ilçesini bağlı Tevfikiye köyünün batısında, “Hisarlık Tepesi” nde bulunmaktadır.
İki kıta arasında ticaret yolu üzerinde yer alan ve arkeoloji ve tarih açısından zengin olan bu kent , tarihte birçok doğal afet ve savaşla karşılaşmıştır. Genellikle bir kent yıkıldığında bir başka yere kurulurken Truva yıkılıp, yanıp tekrar aynı yerde kurulmuştur. Kent tarih boyunca 9 kez yıkılıp yeniden kurulmuştur. Günümüzden yaklaşık beş bin yıl önce kurulduğu düşünülen kent, yaklaşık 3500 yıl boyunca önemli bir yerleşim merkezi olmuştur. Böylece insanlık tarihinin, kültürün, mimarinin 5 bin yılını izleme, öğrenme şansı elde etmekteyiz. Kazılar sonucunda MÖ. 3200’den, MS. 4. yüzyıla kadar ki safha içerisinde 9 kültür katı ve bu katlar içerisinde toplam 46 yapı katı tespit edilmiştir.
İlk olarak 1871’de Heinrich Schliemann, daha sonra W. Dörpfeld, C.W Blegen tarafından kazılmış olan bu görkemli arkeolojik şehirde kazılar halen Ernst Pernicka öncülüğünde 1988’den beri Tübingen Üniversitesi tarafından sürdürülmektedir.
İlyada destanında anlatılan Troia Savaşından yola çıkılarak yapılan Brad Pitt’in başrode oynadığı Truva Filmi (orjinal adı: Troya) 2004 yılında çekilmiştir. Bu filmde kullanılan Truva Atı maketinin Çanakkale’ye hediye edilmiş ve Çanakkale merkezde Kordon yürüyüş hattının ortasında sergilenen bu at şehrin sembolü haline gelmiş bulunmaktadır.
Türkiye Cumhuriyerti 2873 sayılı kanunla 1996 yılında Milli Park ilan edilen Troya Antik Kenti 1998 yılında ise UNESCO DÜnya Mirasları listesine alınmıştır.
NOT: Kaynaklarda amatör arkeolog diye tanımlanan Schliemann, Osmanlı döneminde bir tüccar olarak tanınmaktadır. Osmanlı Devleti’nden izin alarak buralarda kazılar yapmış ve bazı eserlere zarar verdiği söylenmektedir. Heinrich Schliemann hakkında anlatılan ve doğruluğu kanıtlanmamış sözler şunlardır; “Amacı arkeolojik olmaktan çok defineciliğe yakındı. Priamos’un efsanevi hazinesini aramış ve bulmuştur. Bu hazineden başka 9 bin parça eseri de yurt dışına kaçırmıştır.” Son olarak Troya’dan çıkan eserlerin büyük bir kısmı Rusya ve Alman müzelerinde sergilenmekte olup Schliemann, hakkındaki söylentileri bir kez daha düşünmemiz gerekir.