Makine mühendisliği XIX. yüzyılın ilk yarısında sanayi devriminin başlamasıyla ayrı bir disiplin olarak ortaya çıkmıştır. Makine mühendisliği, otomotiv, uçak, gemi mühendisliği gibi pek çok uzmanlık alanına ayrılır.
Makine, uygulanan bir kuvveti artıran, yönünü değiştiren, bir hareketi veya enerjiyi başka bir biçime dönüştüren cihazdır. Makine mühendisliği, sanayide ve insanın gündelik yaşamında kullanılan makinelerin tasarımı, konstrüksiyonu ve işletilmesi ile ilgili bilim dalı olarak bilinir. Oysa mühendislik çok daha genel bir anlamda bilimsel birikimi insana pratik yarar sağlayacak biçime dönüştürme sanatı olarak da tanımlanabilir. Makine, insan hayatına teknolojinin en görünür yansımasıdır. Dolayısıyla makine mühendisliği ile teknolojinin gelişimi arasında çok yakın bir bağ vardır.
Makine mühendisleri, çeşitli makinelerin ve motorların tasarım ve üretim işlemlerini gerçekleştirirler. Motorlar, kömür ve benzin gibi çeşitli yakıt türlerinin içerdiği enerjiyi, başka makineleri çalıştıran güce dönüştürür. Yakıttaki enerjiden değişik biçimlerde yararlanabilmek için değişik türde motorlar kullanılır. Aslında bir motor türü olan buhar makinesinde, kömür ya da fuel oil yakılarak kazandaki su buhara dönüştürülür.
Her tür iş için gerekli olan makinelerin tasarım ve yapım çalışmaları makine mühendislerince geliştirilir. Biçerdöver gibi tarım makineleri ile iplik eğirme ve kumaş dokuma makineleri bunların arasındadır. Makine yapımında en çok kullanılan malzemeler çelik, bakır ve alüminyum gibi metallerdir. Makine mühendisleri kullanılan malzemelerin çekme, burulma ya da titreşme gibi çeşitli etkiler altında ve ayrıca çok yüksek ya da çok düşük sıcaklıklarda ne gibi değişiklikler gösterdiğini bilmek zorundadırlar. Makine mühendisleri, makine tasarım ve yapımından başka, bunların işletilmesi onarılmasından da sorumludurlar. Metallerin özelliklerini inceleyen bir bilim dalı olan metalurji, yeni malzemeler geliştirerek makine mühendislerine yardımcı olmuşlardır. Makine mühendisleri bunların dışında özel bürolar ve işyerleri açarak proje hazırlama ve danışmanlık hizmetleri ile ürün geliştirme ve kalite kontrolü çalışmaları da yapabilirler.
Makine mühendisi olmak isteyenlerin üst düzeyde genel ve mekanik yeteneğe, çizim yeteneğine, tasarım yapabilme gücüne, uzay ilişkilerini görebilme yeteneğine ve el becerisine sahip olmaları, araştırma yapmaktan hoşlanmaları, sabırlı olmaları, disiplinli çalışma alışkanlığında olmaları gerekmektedir.
Makine mühendisleri dünyada ve ülkemizde çeşitli sanayi alanlarında çalışmaktadırlar. Bunların arasında makine tasarım ve imalatı, enerji üretimi, taşıt (otomotiv, gemi, uçak vb.) sanayi, cam ve seramik sanayi, gıda sanayi, projelendirme ve taahhüt işleri ile eğitim hizmetleri yer alır. Bu alanlarda makine mühendisleri imalat, bakım – onarım, işletme, eğitim ve araştırma, proje hazırlama, kalite kontrol, ürün geliştirme, pazarlama ve diğer işlerde çalışmaktadırlar.
Makine mühendisi olabilmek için üniversitelerin mühendislik fakülteleri, mühendislik – mimarlık fakülteleri veya makine fakültelerinin “Makine Mühendisliği” bölümünden mezun olmak gerekmektedir.